niedziela, 16 czerwca 2013

Czas przeszły dokonany Pretérito Perfecto - użycie


Przypomnijmy: w języku hiszpańskim używane są trzy czasy przeszłe: 
- Czas przeszły dokonany  Pretérito Perfecto
- Czas przeszły dokonany Pretérito Indefinido
- Czas przeszły niedokonany  Pretérito Imperfecto

Aby dobrze zrozumieć zastosowanie tych czasów i różnice w ich użyciu najlepiej zapoznać się ze wszystkimi trzema czasami. Wiadomo, że nie sposób zrobić tego jednocześnie, ale tylko zestawienie czasów na zasadzie kontrastu da nam pełny obraz ich zastosowania. W języku hiszpańskim czasy te nie są wymienne i każdy z nich ma swoje ściśle określone, konkretne zastosowanie.  

Przypominam także, że we wszystkich trybach i czasach, również w przypadku czasów przeszłych, forma czasownika jest identyczna dla rodzaju męskiego i żeńskiego, dlatego czasami w tekście tłumaczenia pojawia się forma męska, czasami żeńska (wiecie - równouprawnienie ;-)).

***
Czasu przeszłego dokonanego Pretérito Perfecto używamy w następujących przypadkach:


1. Kiedy mówimy o czynnościach przeszłych zakończonych i powiązanych z teraźniejszością. 

Wtedy, kiedy czynności o których mowa wydarzyły się w okresie czasu, który jeszcze trwa lub konkretnie określonym momencie w niedalekiej przeszłości.

Hoy Juan ha venido tarde a clase.
Dziś Juan spóźnił się na lekcje.
He recibido la noticia hace un rato.
Dostałem wiadomość przed chwilą.

Charakterystyczne dla Pretérito Perfecto  są następujące określenia czasu (tzw. marcadores temporales):

hoy dziś
esta mañana/esta tarde/esta noche dziś rano/wieczorem/w nocy
esta semana w tym tygodniu
este mes  w tym miesiącu
este año w tym roku

hace poco niedawno
hace un rato/momento przed chwilą
hace 5 minutos przed pięcioma minutami
últimamente ostatnio


2. Kiedy opisujemy wydarzenia jako nasze własne doświadczenia lub plany, które do tej pory zrealizowaliśmy lub nie. Inaczej mówiąc, kiedy chcemy powiedzieć, czy coś już kiedykolwiek robiliśmy czy nie a także, kiedy mówimy ile razy do tej pory coś zrobiliśmy:

A: ¿Has visitado alguna vez Madrid? B: Sí, ya he estado dos veces allí.
¿Byłaś kiedyś w Madrycie? Tak, byłam już tam dwa razy.
Nunca he trabajado por turnos. Siempre he trabajado de día.
Nigdy (w swoim życiu) nie pracowałem na zmiany. Zawsze pracowałem w dzień.
Todavía no me he matriculado en el curso de chino.
Jeszcze się nie zapisałem na kurs chińskiego.
He vivido la mitad de mi vida en esta casa.
Mieszkałam w tym domu pół życia.

Charakterystyczne dla tego zastosowania są następujące określenia:
alguna vez kiedykolwiek
nunca nigdy
siempre zawsze
hasta ahora dotychczas
ya już
todavía/ aún (no) jeszcze (nie)


3. Kiedy to, co wydarzyło się w przeszłości ma wpływ na teraźniejszość:

Perdón por llegar tarde, pero es que he perdido el tren.
Przepraszam za spoźnienie, ale uciekł mi pociąg. (= to, że uciekł mi pociąg spowodowało, że się spóźniłem i muszę przepraszać)
Veo que ya han venido todos.
Widzę, że wszyscy już przyszli. (= mogę to zobaczyć, dzięki temu że już wszyscy przyszli; przyszli, więc ich widzę)


4. Kiedy czynność  trwała dłużej lub powtórzyła się wielokrotnie w  okresie czasu, który nadal trwa i nie była to czynność powtarzana rutynowo.

La ceremonia de hoy ha durado tres horas.
Dzisiejsza ceremonia trwała trzy godziny.
No he dormido en toda la noche.
Przez całą noc nie spałam.
Hemos hablado toda la noche.
Rozmawialiśmy całą noc.

Uwaga! Proszę zwrócić uwagę, że tego typu zdania przeważnie tłumaczymy na język polski w czasie niedokonanym (rozmawialiśmy, nie: porozmawialiśmy, spałam, nie: przespałam).


5. Kiedy krótko wyrażamy swoją opinię na temat jakiegoś wydarzenia z niedalekiej przeszłości. Nie opisujemy wydarzenia, lecz zwięźle wyrażamy nasze zdanie:

Hoy hemos ido al concierto de Lady Gaga y he flipado colorines.
Dziś poszliśmy na koncert Lady Gagi i po prostu odleciałem.
La fiesta de cumple ha estado muy bien. Los peques lo han pasado bomba.
Impreza urodzinowa była bardzo ok. Dzieciaki super się bawiły. (= impreza była dziś albo wspominamy ją jako coś nieodległego w czasie)




Jeśli spodobał Ci się ten post, proszę poleć bloga swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj albo cośkolwiek innego. Dzięki! :-)


5 komentarzy:

  1. Czyli jeżeli chcemy powiedzieć, że gdzieś byliśmy czy nie byliśmy to używamy tego czasu+ odmieniony czasownik ESTAR? (czy można też SER?)

    OdpowiedzUsuń
  2. Tak,dokładnie! Np. Hoy he estado en la playa. - Dziś byłam na plaży. lub Nunca he estado en Italia. - Nigdy nie byłam we Włoszech.

    OdpowiedzUsuń
  3. Dzięki za odpowiedź :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Los peques los han pasado bomba Powinno być: Los peques lo han pasado bomba

    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję! Już poprawiam! Pozdrawiam wnikliwego czytelnika! :-)

      Usuń