niedziela, 21 lipca 2013

Pretérito Indefinido - formy regularne

Formy regularne czasu przeszłego trybu oznajmującego Pretérito Indefinido, którego użycie omawiam tutaj, tworzymy przez dodanie do tematu bezokolicznika końcówek czasu:

- dla koniugacji I, zakończonej na –AR: -é, -aste, -ó, -amos, -asteis, - aron
- dla koniugacji II i III, zakończonych na –ER lub –IR: -í, -iste, -ió, -imos, -isteis, -ieron

Pamiętajmy, że w języku hiszpańskim w formie czasownika nie jest zawarta informacja o płci osoby będącej wykonawcą czynności, czyli np. hablé będzie oznaczało zarówno: rozmawiałem jak i rozmawiałam, habló- rozmawiał/rozmawiała.

 Formy regularne:



Pretérito Indefinido - formy (czasowniki regularne)


bezokolicznik

hablar
beber
vivir


temat

habl-
beb-
viv-


formy Pretérito Indefinido

yo
hablé
bebí
viví


hablaste
bebiste
viviste


él/ella
habló
beb
viv


nosotros
hablamos
bebimos
vivimos


vosotros
hablasteis
bebisteis
vivisteis


ellos/ellas
hablaron
bebieron
vivieron



 Podsumowując:

1. Bierzemy formę bezokolicznika i odcinamy końcówkę, aby uzyskać "temat"  (tak jak pokazałam na schemacie).

2. Dodajemy końcówki Pretérito Indefinido:

    a) dla czasowników I koniugacji (których bezokolicznik kończy się na -ar) dodajemy końcówki:

, -aste, -ó, -amos, -asteis, -aron.

    b) dla czasowników II i III koniugacji (których bezokolicznik kończy się na -er lub -ir) dodajemy końcówki:

, -iste, -ió, -imos, -isteis, -ieron.

UWAGA! 
- Zauważ, że forma I os. l. mn. (nosotros) w I i III koniugacji pokrywa się z formą czasu teraźniejszego, np.: hablamos, vivimos. Kontekst wskazuje nam, czy chodzi o teraźniejszość czy też przeszłość.
- Na początku formy Indefinido mogą się bardzo mylić z formami czasu teraźniejszego, np.: hablo (yo, Presente de Indicativo) – habló (él/ella/ud., Indefinido)


Jeśli uważasz, że ten post jest użyteczny, wesprzyj mnie swoim komentarzem i nie omieszkaj podzielić się blogiem ze znajomymi - tweetuj, lajkuj i plusuj. Dzięki! :-)

Imperfecto de Indicativo - Formy

Formy czasu przeszłego trybu oznajmującego Imperfecto de Indicativo, którego użycie omówiłam w oddzielnym poście (Imperfecto-użycie), tworzymy przez dodanie do tematu bezokolicznika końcówek czasu:

- dla koniugacji I, zakończonej na –AR: -aba, -abas, -aba, -ábamos, -abais, - aban
- dla koniugacji II i III, zakończonych na –ER lub –IR: -ía, -ías, -ía, -íamos, -íais, -ían

Pamiętajmy, że w języku hiszpańskim w formie czasownika nie jest zawarta informacja o płci osoby będącej wykonawcą czynności, czyli np. hablaba będzie oznaczało: rozmawiałem/rozmawiałam/rozmawiał/rozmawiała.

I.             Formy regularne:



Imperfecto de Indicativo - formy (czasowniki regularne)


bezokolicznik

hablar
beber
vivir


temat

habl-
beb-
viv-


formy Imperfecto de Indicativo

yo
hablaba
bebía
vivía


hablabas
bebías
vivías


él/ella
hablaba
bebía
vivía


nosotros
hablábamos
bebíamos
vivíamos


vosotros
hablabais
bebíais
vivíais


ellos/ellas
hablaban
bebían
vivían



 Podsumowując:

1. Bierzemy formę bezokolicznika i odcinamy końcówkę, aby uzyskać "temat"  (tak jak pokazałam na schemacie).

2. Dodajemy końcówki Imperfecto de Indicativo:

    a) dla czasowników I koniugacji (których bezokolicznik kończy się na -ar) dodajemy końcówki:

-aba, -abas, -aba, -ábamos, -abais, -aban.

    b) dla czasowników II i III koniugacji (których bezokolicznik kończy się na -er lub -ir) dodajemy końcówki:

-ía, -ías, -ía, -íamos, -íais, -ían.

4. W I koniugacji nie zapominamy wstawić akcentu graficznego w 1. os. l. mn. (nosotros)
  


II.          Formy nieregularne posiadają wyłącznie trzy czasowniki: ser, ir oraz ver
  


Imperfecto de Indicativo - formy (czasowniki nieregularne)


bezokolicznik

ser
ir
ver


formy Imperfecto de Indicativo

yo
era
iba
veía


eras
ibas
veías


él/ella
era
iba
veía


nosotros
éramos
íbamos
veíamos


vosotros
erais
ibais
veíais


ellos/ellas
eran
iban
veían



Podsumowując:

1. Formy są całkowicie nieregularne i należy nauczyć się ich na pamięć.
  
2. Nie zapominamy wstawić akcentu graficznego w 1. os. l. mn. (nosotros).



Jeśli uważasz, że ten post jest pożyteczny, nie omieszkaj podzielić się nim ze znajomymi - tweetuj, lajkuj i plusuj. Dzięki! :-)

Bez porównania

Jak to powiemy? Jest wiele możliwości, bardzo wiele. Różnych ;-) Ja ograniczę się do dwóch:


¡dónde va a parar!
bez  porównania; gdzie porównanie?
no hay punto de comparación (entre)

nie ma co porównywać; gdzie porównanie

Przykłady:


Beyonce canta mucho mejor que Doda. ¡Dónde va a parar! Beyonce śpiewa dużo lepiej niż Doda. I to bez porównania!

Para mí, no hay punto de comparación entre el BMW y el golf. El BMW lo gana en todo.

Moim zdaniem nie ma co porównywać BMW i Golfa. BMW wygrywa pod każdym względem.


Jeśli spodobał Ci się ten post, poleć mnie swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj lub zrób cośkolwiek innego. Dzięki! :-)


sobota, 6 lipca 2013

Pasować

Często spotykanym błędem jest używanie przez uczniów czasownika pasar w znaczeniu „pasować”. Jest to słowo podobne w brzmieniu, ale mające zupełnie inne znaczenie.

Pasar oznacza „dziać się” lub „przechodzić”. Tak przy okazji, proszę, zwróćcie uwagę, że pasar nie jest w języku hiszpańskim czasownikiem zwrotnym.


Natomiast „pasować do czegoś/gdzieś”, w zależności od kontekstu tłumaczymy jako: encajar en/con ewentualnie cuadrar lub: combinar con, hacer juego con, ir con (dwa ostatnie to określenia bardziej potoczne). 


Kiedy dwie osoby do siebie pasują: compenetrarse.

W znaczeniu „(nie) pasować komuś coś" - irle a alguien bien/mal (odmiana jak czasownik GUSTAR - me/te/le/nos/os/les va(n) bien-mal). 



Można też oczywiście kogoś "pasować na rycerza", czyli armar caballero. ;-)



Pasować
Encajar; compenetrarse; cuadrar; combinar con, hacer juego, ir con, pegar con; irle a alguien bien

Pasar

Przechodzić przez; dziać się.
¿Qué figura de la derecha encaja en el cuadrado que está libre en la izquierda?

¿Cuál de la siguientes palabras no encaja con las restantes?
[w teście IQ].Która figura z prawej strony pasuje do pustego miejsca po lewej stronie?

Które z tych słów nie pasuje do pozostałych?
El río Manzanares pasa por Madrid.

Rzeka Manzanares przepływa przez Madryt.
Juan y Marta se compenetran muy bien.
Juan i Marta świetnie do siebie pasują/ świetnie się uzupełniają.
La carretera pasa por un pueblo.
Droga przechodzi przez miasteczko.
Aquí algo no cuadra.
Coś tu nie pasuje./ Coś się tu nie zgadza.
Tienes que pasar por el parque.
Musisz przejść przez park.
Esta blusa hace juego con/va con/combina con la falda gris.
Ta bluzka pasuje do szarej spódnicy.
- ¿Qué te pasa? ¿Estás triste?
Co ci jest (dosł. Co się z tobą dzieje?). Jesteś smutny?
- ¿Te parece que esta camisa pega con este pantalón?
- No, mujer, no pega ni con cola.
- Jak myślisz: ta koszula pasuje do tych spodni?
- Nie, no co Ty, jak pięść do nosa.
A mí siempre me pasan cosas raras.
Mi to zawsze się coś dziwnego przydarza.
-¿Te va bien a las seis?
- No, no, me va mejor a las ocho.
- Pasuje ci o szóstej?
- Nie, nie, lepiej o ósmej.
No sé qué ha pasado. Se ha ido la luz.
Nie wiem, co się stało. Wyłączyli prąd.




Jeśli spodobał Ci się ten post, proszę poleć mnie swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj albo cośkolwiek innego. Dzięki! :-)


piątek, 5 lipca 2013

Jeść na mieście

Jedzenie poza domem albo inaczej "na mieście" jest nieodłączną częścią hiszpańskiej kultury. 

Hiszpanie żywią się na mieście od śniadania do kolacji a hiszpańskie uliczki pełne są przeróżnej maści barów (bares de todo pelaje), knajpek (tascas), pubów (cervecerías) i restauracji (restaurantes, wymawianych także jako: restaurans) . Typowym zwyczajem jest np. picie porannej kawy z sąsiadami w barze na rogu (en el bar de la esquina) lub w ramach lunchu (almuerzo) wyjście do baru z przekąskami (ir de tapas). Chociaż w dobie kryzysu każdy stara się zaciskać pasa (apretar el cinturón) i wielu Hiszpanów decyduje się zjeść śniadanie w domu (desayunar en casa), a na obiad- zamiast w przerwie na lunch wybrać się ze znajomymi do knajpy - podgrzać sobie w mikrofalówce jedzenie przyniesione z domu w pojemniku (tupper lub fiambrera), to  statystyczny mieszkaniec Hiszpanii jada na mieście częściej niż np. przeciętny Polak.

Kiedy dosłownie przetłumaczymy „Jeść na mieście”, wyjdzie nam:

*Comer en la ciudad.

Jest to zdanie niepoprawne.

Poprawną wersją jest:

Comer fuera.

W celu lepszego zrozumienia, spójrzcie na poniższą tabelkę:



Hoy no me esperes para cenar, voy a comer fuera.  Dziś nie czekaj na mnie z kolacją, zjem na mieście.





Jeśli spodobał Ci się ten post, proszę poleć mnie swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj albo cośkolwiek innego. Dzięki! :-)

środa, 3 lipca 2013

El guía vs. la guía


Dziś słowo, którego znaczenie zmienia się w zależności od rodzajnika.


  • El guía  przewodnik, w znaczeniu: człowiek oprowadzający wycieczki
  • La guía turística przewodnik w znaczeniu: książka opisująca atrakcje turystyczne lub: kobieta przewodnik; la guía telefónica  książka telefoniczna.
El guía nos recomendó un restaurante muy bueno.
Przewodnik polecił nam świetną restaurację.
 La mejor guía turística es la de National Geographic.

Najlepszym przewodnikiem jest ten wydany przez National Geographic.



Jeśli spodobał Ci się ten post, proszę poleć mnie swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj albo cośkolwiek innego. Dzięki! :-)



wtorek, 2 lipca 2013

Idę na kawę


Biorąc pod uwagę to, że w hiszpańskiej kulturze kawa to podstawowy napitek wypadałoby wiedzieć, jak poprawnie powiedzieć tak proste zdanie. Prawda?
Kiedy dosłownie przetłumaczymy „Idę na kawę”, wyjdzie nam: 

Voy a un café.


Nie jest to zdanie niepoprawne, ale nie oznacza ono „Idę na kawę” lecz: „Idę do kawiarni”.


Poprawną wersją jest:


Voy a tomar un café.


W celu lepszego zrozumienia, spójrzcie na poniższą tabelkę:




Voy/Salgo a tomar un café.
Idę/Wychodzę na kawę.

Voy/Salgo a un café.
Idę/wychodzę do kawiarni. (niekoniecznie na kawę).



Jeśli spodobał Ci się ten post, proszę poleć bloga swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj albo cośkolwiek innego. Dzięki! :-)

Vi, di y fui...


Jednym z częściej popełnianych błędów jest stawianie akcentów nad formami nieregularnymi czasu Pretérito Indefinido: vi (od: ver- widzieć), di (dar- dawać) oraz fui (ser-być /ir- iść, jechać).

Przyjrzyjmy się pełnej odmianie tych form w czasie Indefinido:



Pretérito Indefinido- formy nieregularne (zmiana w temacie)

bezokolicznik

ver
dar
ir







formy Indefinido

yo
vi
di
fui

viste
diste
fuiste

él/ella
vio
dio
fue

nosotros/as
vimos
dimos
fuimos

vosotros/as
visteis
disteis
fuisteis

ellos/ellas
vieron
dieron
fueron



Podsumowując:

Jak widać ani pierwsza osoba liczby pojedynczej (yo) ani też żadna inna osoba nie jest akcentowana graficznie. Wynika to z ogólnej zasady mówiącej, że formy czasowników odmieniających się w Indefinido całkowicie nieregularnie (tzw. odmiana mocna) nigdy nie są akcentowane graficznie.


Jeśli spodobał Ci się ten post, proszę poleć bloga swoim znajomym- tweetnij, lajknij, zaplusuj albo cośkolwiek innego. Dzięki! :-)